Heeft u de neiging om ‘s nachts te piekeren als u niet kan slapen? Dan bent u lang niet alleen.
Veel mensen hebben last van slapeloosheid omdat ze voor het slapengaan nog te lang nadenken over allerlei zaken. Soms gaat het over banale dingen, zoals het maken van een boodschappenlijstje, soms zijn het meer serieuze dingen die blijven spoken. Denk bijvoorbeeld aan een discussie op het werk.
Hieronder vertellen we u hoe nachtelijk piekeren ontstaat, waarom schaapjes tellen meestal niet werkt, en wat u het best kunt doen om de neerwaartse denkspiraal in uw hoofd een halt toe te roepen.
De oorzaak van nachtelijk piekeren
Wanneer u ‘s nachts in bed ligt, begint u vaak na te denken over zaken waarvoor u overdag geen tijd had. Dit komt doordat uw brein ‘s avonds geen afleiding meer heeft van andere impulsen, en het dus de tijd heeft om uw onderbewustzijn naar boven te halen.
Daarnaast zijn er volgens doctor Ingrid Verbeek, slaaptherapeut en somnoloog bij het Nederlandse Centrum voor Slaapgeneeskunde Kempenhaeghe, nog twee andere oorzaken voor nachtelijk piekeren:
- U kan ‘s nachts moeilijker relativeren: overdag kan uw bewustzijn veel gemakkelijker dingen in een bredere context plaatsen en relativeren. ‘s Nachts verloopt dit proces veel moeizamer, waardoor bepaalde zaken erger lijken dan bij daglicht.
- U kan ‘s nachts geen actie ondernemen: uw problemen oplossen is ‘s nachts veel moeilijker dan overdag. U kan niet zomaar iemand bellen om advies te vragen of om uw bezorgdheid weg te nemen.
Voornamelijk vrouwen piekeren ‘s nachts regelmatig. Dit blijkt uit een recent onderzoek van de Hersenstichting, waarbij 25 procent van de Nederlandse vrouwen aangaf moeite te hebben met inslapen door ‘s nachts te piekeren.
Waarom ‘schaapjes tellen’ niet helpt
Schaapjes tellen is wellicht het oudste slaapadvies ter wereld. Maar is het wel zo effectief wanneer u ‘s nachts bezig bent met andere zaken? Wanneer u begint met schaapjes tellen, plaatst u een nieuwe gedachte in uw hoofd, terwijl hiervoor eigenlijk al geen ruimte meer is. Bovendien is het ook nog eens een handeling die u geen ontspannen gevoel bezorgt, maar u eerder wijst op de tijd die langzaam wegtikt.
Wat werkt wél tegen piekeren ‘s nachts?
Om uw brein van het nachtelijk piekeren af te leiden, kan u zelf een aantal zaken ondernemen. We geven u hieronder enkele mogelijkheden:
1. Leg de focus op uzelf
Nachtelijk piekeren heeft vaak betrekking op een probleem of een vraagstuk waar een ander persoon deel van uitmaakt. Aangezien u deze persoon ‘s nachts niet kan inschakelen om het probleem op te lossen, verlegt u uw focus het best op iets waar u wel controle over heeft. In dit geval: uw lichaam.
Begin met de focus te leggen op uw handen en ga zo vervolgens uw verschillende lichaamsdelen af. Door uw concentratie toe te spitsen op uw lichaamsdelen, zullen uw negatieve gedachten geleidelijk vervagen en ontspant uw lichaam zich volledig.
2. Schrijf uw piekerscenario’s van u af
Stoppen met piekeren, is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Hoe meer u zich focust op het feit dat u ermee dient te stoppen, hoe erger uw piekermomenten toeslaan.
Gooi het dus eerder over een andere boeg en probeer eens om uw piekerscenario’s van u af te schrijven. Leg bijvoorbeeld pen en papier op uw nachtkastje en schrijf een half uur lang alle zaken op die u te binnen schieten. Op die manier kan u uw ideeën en hersenspinsels sneller loslaten en blijven deze niet door uw hoofd spoken.
3. Onderbreek uw gepieker met een andere activiteit
Veel mensen piekeren ’s avonds en ’s nachts omdat er dan minder afleiding is. Ze beginnen te woelen in bed en verliezen zo uren aan slaap. Indien dit bij u ook het geval is, raden we u aan om na een 30 minuten slapeloosheid, gewoon uit uw bed te komen en iets anders te doen. Kies iets waarvan u weet dat het u ontspant. Lees bijvoorbeeld een boek, neem een bad (niet te warm!), ga een korte wandeling maken… Door u toe te leggen op een andere activiteit, wordt uw nachtelijk gepieker onderbroken en komt uw lichaam opnieuw tot rust.
Vermijd echter fel, blauw licht omdat dit ervoor zorgt dat u net langer wakker blijft!