Het rusteloze benen-syndroom of Restless Legs Syndrome (RLS) komt voor bij ongeveer twee tot vijf procent van de wereldbevolking.
Vooral vrouwen hebben last van rusteloze benen: de aandoening komt dubbel zo vaak voor bij vrouwen tegenover mannen, of toch in ieder geval bij vrouwen die kinderen ter wereld brachten. Verder neemt het fenomeen toe met de leeftijd, hoewel het op latere leeftijd gaat om de secundaire vorm van rusteloze benen. Maar wat is dat nu allemaal precies?
Symptomen van rusteloze benen
Het kernsymptoom van deze neurologische aandoening is de bewegingsdrang. Patiënten met rusteloze benen ervaren een drang om de benen (maar soms ook armen of romp) te bewegen. Dit gaat samen met een onaangenaam gevoel, in de vorm van tintelingen of pijn, in de getroffen ledematen.
De klachten beginnen of verergeren wanneer men inactief is, bijvoorbeeld wanneer u rust of neerligt. Aangezien we liggend slapen, betekent dit concreet dat de symptomen ‘s nachts toenemen. Vanzelfsprekend kan het normale in- en doorslapen daardoor sterk verstoord worden. Tijdens de daaropvolgende dag zijn we niet uitgerust of zelfs vermoeid, wat op termijn kan leiden tot depressie.
Veel mensen die aan het rusteloze benen-syndroom lijden, vertonen ook Periodic Leg Movements of PLM’s. Dit zijn plotse, schokkende bewegingen van benen en/of armen.
Oorzaken
Bij rusteloze benen als primaire aandoening (dus niet ten gevolge van een andere medische aandoening) vermoedt men volgende drie met elkaar verbonden disfuncties:
- een gebrekkige werking van de signaalstof dopamine in de hersenen,
- een ijzertekort,
- erfelijke factoren.
Rusteloze benen kunnen ook het gevolg zijn van andere condities en factoren zoals reuma, diabetes, anemie of bloedarmoede, ijzertekort en zwangerschap, om er maar enkele te noemen. In deze gevallen spreekt men van een secundaire vorm van het rusteloze benen syndroom.
Wat te doen bij rusteloze benen?
Gezien de vele mogelijke oorzaken is een grondige medische evaluatie een absolute vereiste. Uw arts zal meerdere factoren moeten uitsluiten om tot een diagnose van primaire RLS te komen. In dit laatste geval kunnen soms medicijnen voorgeschreven worden die onder meer worden gebruikt bij Parkinson en epilepsie. Indien er ijzertekort werd vastgesteld, kan dit gecorrigeerd worden via medicatie.
We kunnen evenwel zelf heel wat doen om de aandoening wat onder controle te krijgen of de ernst ervan te verminderen. Vermijd in de eerste plaats producten die de symptomen verergeren zoals alcohol, cafeïne en nicotine. Overloop ook met je huisarts alle medicatie die je voor andere aandoeningen neemt, want meerdere middelen (o.a. deze tegen hoge bloeddruk, hartaandoeningen, misselijkheid, allergieën, depressie), kunnen een effect hebben op de onaangename RLS-verschijnselen. Bekijk verder met uw arts of er tekorten zijn aan sommige vitamines en mineralen.
Ook stretchen, lichamelijke oefeningen, koude en warme patches en druk uitoefenen op de voeten voor het slapen gaan, helpen vaak.
Doen de symptomen zich toch voor? Dan kunt u het best opstaan en de benen bewegen – dit geeft een tijdelijke verlichting. Wat u zeker niet mag doen, is trachten de bewegingsdrang te onderdrukken.