De wervelkolom is een complexe structuur met als voornaamste functies de bescherming van het ruggenmerg, alsook de ondersteuning en beweeglijkheid van het lichaam. Dat lijken moeilijk te verenigen taken, maar de wervelkolom is gelukkig slim opgebouwd.
Je kunt drie zones herkennen:
- 7 halswervels
- 12 borstwervels
- 5 lendenwervels
Elke zone heeft zijn functie in het dagelijks functioneren van de mens.
Functies van de wervelkolomzones
De nek is de meest beweeglijke regio, gevolgd door de lendenregio en de borstregio. Dit heeft onder andere te maken met de individuele discushoogte, die in de nek lager is.
De ribben hebben als functie om de vitale organen, zoals hart en longen, te beschermen. Hierdoor ontstaat er echter een verminderde beweeglijkheid ter hoogte van de middenrug.
Het heiligbeen en staartbeen behoren tot het bekken, waarvan respectievelijk 5 en 3 tot 4 wervels met elkaar vergroeid zijn, wat de basis vormt voor de wervelkolom.
De vorm van de wervelkolom
De wervelkolom heeft in gezonde toestand de vorm van een ‘S’ in zijaanzicht en een rechte lijn in achteraanzicht. De termen die u in deze context vaak hoort, zijn kyfose en lordose.
Kyfose is de kromming met de bolle kant naar achter. Dit ziet men bij het borst- en bekkengedeelte van de wervelkolom.
Lordose daarentegen, is de kromming met de holle kant naar achteren, wat te zien is ter hoogte van de nek en de lage rug.
Dit is ook de vorm die een goed slaapsysteem moet nastreven, zodat de spieren maximaal kunnen ontspannen en de tussenwervelschijven kunnen rehydrateren.
Waaruit is de wervelkolom opgebouwd?
De wervelkolom bestaat uit verschillende onderdelen, namelijk uit (1) wervels, (2) tussenwervelschijven, (3) spieren en (4) gewrichtsbanden, maar ook het (5) ruggenmerg, wat het communicatiekanaal is van de hersenen met de spieren en de organen.
Wervels
De wervels zorgen dat er steun geboden wordt aan het volledige lichaam. Het dient als het ware als ‘ophangsysteem’ voor de aanhechting van spieren en gewrichtsbanden. Verder beschermen ze het ruggenmerg.
Tussenwervelschijven
De tussenwervelschijven (discussen) zijn van visco-elastische aard en zorgen voor de schokdemping en de beweeglijkheid van de wervelkolom. Tussen elke twee wervels bevindt zich, zoals de naam het zegt, één tussenwervelschijf.
Een tussenwervelschijf bestaat uit een gel-achtige kern met daarrond ringen van vezelig kraakbeen. Deze ringen proberen ervoor te zorgen dat de kern niet vrijkomt. Indien dit toch gebeurt, dan spreken we van een hernia.
Een tussenwervelschijf bestaat voor meer dan 90 procent uit water. Een deel van dit vocht wordt er tijdens de dag door de zwaartekracht langzaam uitgeduwd. Dit is een van de oorzaken waardoor we tot 2 cm kleiner zijn op het einde van de dag.
Tijdens de nacht moet de tussenwervelschijf dit vocht weer opnemen. Je kan dit het best vergelijken met een natte spons; duw je hem plat, dan stroomt het water eruit— laat je de druk weer los, dan zal het water weer opgenomen worden.
Tussenwervelschijven zijn maar heel beperkt tot niet doorbloed. Hierdoor kunnen ze zich, eenmaal beschadigd, slechts minimaal herstellen.
Spieren
Deze zorgen dat we ons lichaam en onze wervelkolom doelbewust kunnen bewegen. Verder helpen ze bij de stevigheid van onze wervelkolom bij alle activiteiten. Een goede spiercontrole is daarom essentieel voor het functioneren van de mens in het dagelijkse leven.
De wervelkolom is zo opgebouwd dat hij de mogelijkheid heeft om heel grote krachten te verduren, en onze rug dus weldegelijk tegen een stootje kan. Je moet dus niet bang zijn, zolang je hem correct gebruikt.
Gewrichtsbanden
De gewrichtsbanden (of ligamenten) zijn gemaakt om overmatig bewegen tegen te gaan. Dit wil zeggen dat zij helpen de stabiliteit van de wervelkolom te bewaren. Deze lopen van wervel tot wervel, of over de volledige lengte van de wervelkolom.